باشگاه خبری فراساحل: عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی درباره لزوم بکارگیری مختصات کارآمد مدیریت نگهداری و تعمیر در تجهیزات بندری گفت: متاسفانه در مدیریت نگهداری بیشتر کارهای فنی و تاسیسات ضعف داریم یعنی مدیریت ما بروز و بهینه نیست و به طور معمول زمانی به یاد نگهداری از یک سازه می‌افتیم که خراب شده باشد. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به‌ نقل از مارین نیوز، امروزه نقش تجهیزات در بندر به موازات تغییرات انجام شده در سیستم‌های حمل ‌و نقل دریایی بسیار چشمگیر بوده و آنچه در کیفیت ارائه خدمات بندری به وسیله این تجهیزات اهمیت دارد نه تنها بهره‌وری بلکه رعایت نکات ایمنی و به حداقل رساندن سوانح کارکرد با تجهیزات مدرن است، بنابراین حصول اطمینان در استفاده از تجهیزات بندری نیازمند آگاهی و دانش کافی تمامی کارکنان بندر با ماهیت و خطرات ناشی از کارکرد با تجهیزات است. در این میان مدیریت تجهیزات مشتمل بر فرآیندهایی همچون خرید، بهره‌برداری و نگهداری از مهم‌ترین مسائل پیش روی مدیریت سازمان‌ها و نهادهای فعال در حوزه فعالیت‌های صنعتی، تولیدی و خدماتی است. خودکارسازی سیستم برای برآورد نیازها، نحوه تهیه (خرید) و نگهداری و بهره‌برداری، اقدامی برای ایجاد تناسب لازم بین فناوری و جریان و فرآیند کار است و آنچه در این اقدام حائز اهمیت است وجود مجموعه‌ای از معیارها و رویه‌های حساب شده، منطقی و مبتنی بر شرایط محیطی به منظور نگهداری و استفاده درست از تجهیزات است.  بنابراین زمانی که درباره تجهیزات بندری صحبت می‌کنیم مجموعه ابزارها و ماشین‌آلاتی مورد نظر ماست که برای بارگیری، تخلیه و جابه‌جایی محموله در سطح بندر، گمرک و انبارهای وابسته با آن استفاده می‌شود.

با توجه به حوادث بی‌شماری که به دلیل رعایت نکردن موارد ایمنی، فرسودگی و قدیمی بودن برخی از تجهیزات بندری رخ می‌دهد، ایمنی در این‌گونه تجهیزات بسیار حائز اهمیت است. همچنین گاهی کمبود تجهیزات ایمن و بی‌توجهی به ایمنی تجهیزات بندری باعث شده که تنها به سلامت یک دستگاه از نظر فنی و مکانیکی رسیدگی و نسبت به بقیه دستگاه‌ها غفلت شود، بنابراین ابتدا با شناسایی نواقص و ایمن‌سازی تجهیزات باید گام موثری در بالا بردن ضریب ایمنی بنادر برداشت. این فرآیند نیازمند یک مدل مدیریت نگهداری و تعمیر تجهیزات در بنادر است. سعید مظاهری، عضو هیات‌مدیره انجمن مهندسی دریایی و عضو هیات علمی پژوهشکده اقیانوس‌شناسی درباره اهمیت مدیریت نگهداری و تعمیر تجهیزات بندری در گفتگو با صمت گفت : برای اینکه بتوانیم از تجهیزات دریایی و پس‌کرانه بهره‌برداری کنیم باید مدیریت نگهداری و تعمیر بسیار خوبی را در آن لحاظ کنیم. به عبارتی ابتدا باید مدیریت نگهداری را در دستور کار قرار داد و در کنار آن مدیریت تعمیر را نیز لحاظ کرد. وی افزود: هر دو قسمت نگهداری و تعمیر در بخش بندری را در چند بخش می‌توانیم بررسی کنیم؛ نخست تاسیسات و سازه‌های دریایی بندر شامل موج شکن‌ها، کانال‌های دسترسی، پهلوگیرها و ملحقات روی پهلوگیرها شامل نردبان، چراغ‌های دریایی و... که در مسیر تردد گذاشته می‌شود. روی اسکله نیز تجهیزات عملیات و بارگیری و انبارگیری قرار دارد. برای نگهداری موج‌شکن‌ها نیازمند بازرسی همیشگی آنها هستیم تا مطمئن شویم مواد و اجزای مصنوعی آنها در موقعیت‌های درست خود قرار گرفته‌اند و پس از هر توفان و شرایط حاد آب وهوایی وضعیت موج‌شکن‌ها چگونه خواهد بود.

ضعف مدیریت نگهداری
مظاهری گفت: کانال‌های دسترسی نیز در معرض رسوب‌گذاری دوباره هستند بنابراین نیاز است با یک برنامه مدون و مشخص، برداشت‌های هیدروگرافی از بستر دریا و کانال دسترسی و حوضچه بندر شود و در صورت نیاز به لایروبی و نگهداری این فرآیند به موقع انجام شود تا جلوی تردد شناورها با آبخور مورد نیاز به بندر را نگیرد. روی تاسیسات اسکله، فندرها، زنجیرها و نوع اتصالات فندرها در طول زمان و در شرایط آب و هوایی و در اثر ضربات نامتعارف یا استفاده‌های طولانی مستهلک و خراب می‌شوند از این‌رو نیاز است که مدیریت نگهداری و تعمیر در آنها لحاظ شود. سازه اسکله نیز براساس نوع و با توجه به عملکرد اسکله و شرایط آب و هوایی نیاز به بازرسی دارد به ویژه قسمت‌های بالای سطح آب و جزر و مدی و زیر آب به بازبینی نیاز دارد. عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی درباره لزوم بکارگیری مختصات کارآمد مدیریت نگهداری و تعمیر در تجهیزات بندری گفت: متاسفانه در مدیریت نگهداری بیشتر کارهای فنی و تاسیسات ضعف داریم یعنی مدیریت ما بروز و بهینه نیست و به طور معمول زمانی به یاد نگهداری از یک سازه می‌افتیم که خراب شده باشد از این‌رو نیازمند یک ساختار تعمیر و نگهداری مرتبط با تاسیسات پروژه هستیم. حل این مسئله نیز تنها به داشتن یک دستورالعمل خوب بر نمی‌گردد.

در بیشتر اوقات دستورالعمل تهیه می‌شود اما مهم این است که آن گروهی که قرار است دستورالعمل را پیاده کنند نخست اعتقاد به این دستورالعمل داشته باشد و به علاوه خود را به اجرای آن ملزم کند و در درجه سوم نهاد نظارتی در مدیریت بندر وجود داشته باشد که مطمئن باشد مدیریت نگهداری براساس دستورالعمل تدوین‌شده انجام می‌شود و اگر ضعفی در دستورالعمل براساس نتایج و بازخوردهای تیم نگهداری است این دستورالعمل اصلاح، ارتقا و تکمیل شود. مظاهری با بیان اینکه قواعد مدیریت نگهداری و تعمیر برای تاسیسات بندری موجود در خشکی نیز لحاظ می‌شود گفت: امروزه برای سازه‌های مهم و پیشرفته ساختار و سیستم پایش سلامت تاسیسات و تجهیزات دریایی استفاده می‌شود. این روش نوین که به‌تدریج جای بازرسی‌های چشمی را خواهد گرفت نتایج و مزیت‌های بسیاری دارد؛ به این شکل که هزینه برخی از سنسورهای نصب شده نسبت به هزینه اجرای سنگین یک سازه پهلوگیری بسیار اندک است اما کاربرد و بازخورد آن برای مدیریت نگهداری بسیار است. این سنسورها شامل انواع مختلفی همچون شتاب‌سنج‌ها و سنسورهای نشان‌دهنده جابه‌جایی سازه اسکله است که می‌تواند به ما این بازخورد را بدهد که آن سازه در چه وضعیتی است. این سنسورها توسط یک نرم‌افزار پایش و اجرا می‌شوند و می‌توانند در مدیریت بندر و مدیریت نگهداری پیش از به وجود آمدن هزینه‌های بیشتر کمک کنند. عضو هیات علمی پژوهشکده اقیانوس‌شناسی افزود: اکنون در قالب پروژه‌ای در حال انجام سیستم پایش و سلامت تاسیسات و تجهیزات دریایی هستیم و امیدواریم روزی شفاف‌تر و ملموس‌تر بگوییم که چگونه می‌توان با توجه به سیستم پایش سیستم بهره‌برداری سازه‌های پهلوگیری را ارتقا داد؟